14 Ekim 2017 Cumartesi

263 NUMARALI MÜHİMME DEFTERİNİN BAŞLIĞI

Osmanlı Devleti'nde Divan-ı Hümayun kararları tuğralı ferman haline gelmeden önce suretlerinin yazıldığı Mühimme Defterleri ülkemizin en önemli kültürel ve siyasal miraslarındandır. 1544-1905 yılları arasındaki devlet kararlarına dair en önemli kaynaklardandır. Sadaret (başbakanlık) ve nezaretlere (bakanlıklara) doğru evrilen yönetim anlayışında Divan-ı Hümayun'un etkisi giderek azaldı. Buna rağmen kalıcılığını sürdüren Mühimme Defteri serisinin sonuncusu olan 263 numaralı deftere 1869-1905 arasında 36 yıl boyunca hüküm kaydedilerek gelenek yaşatıldı. Veziriazam ve Hariciye Nazırı Mehmed Emin Ali Paşa zamanında 8 Eylül 1869'da kayda başlanılmış. 1905 sonrasında gözden düşmüş.

METİN:

 «haza defter-i mühimme der-zaman-ı sadr-ı sudurü'l-vüzera ve nezaret-i celile-i umur-ı hariciyye-i saltanat-ı seniyye es-seyyid muhammed emin ali paşa yesserallahü ma yürid ve ma yeşa el-vaki fi gurre-i cemaziye'l-ahire sene 1286»


TELEVİZYONA ÇIKAN İLK TÜRK


"Televizyona çıkmak" tabiri artık unutuldu. Bir zamanlar önemliydi "televizyona çıkmak"... Adamın işleri açılır, Allah "yürü ya kulum" derdi. Şimdilerde herkes televizyonda olduğu için "ilk defa televizyona çıkan Türk kimdi?" sorusu aklımıza gelmiyor ama "Yıllarboyu Tarih Dergisi" Ocak 1981'de bu sorunun cevabını vermiş; Burhan Belge.


SULTANAHMET CAMİİNİN İNŞA EMRİ


Sultan Birinci Ahmed babası Üçüncü Mehmed’in 1603 yılında ölümü üzerine 14. padişah olarak tahta çıktığında 14 yaşındaydı. Adını İstanbul'da yaşatan muhteşem camii muhtemelen görüntüsünü verdiğim hatt-ı hümayundan sonra inşa edilmeye başlanıldı. Padişahın el yazısı emrinin Sadrazama gönderilmiş olması akla en yakın ihtimal olmakla birlikte Mimarbaşı Sedefkâr Mehmed Ağa’ya da gönderilmiş olabilir. 8 Ekim 1609’da temel açma, 4 Ocak 1610’da temel atma merasimleri düzenlendi. 7 yıl 5 ay süren inşaat sonunda 9 Haziran 1617’de cami ibadete açıldı. Caminin banisi Sultan Ahmed, aynı yılın 21 Kasım’ında 14 yıl hüküm sürdükten sonra humma hastalığından 28 yaşında vefat etti. 

Bu yıl caminin açılışının ve Sultan Ahmed’in vefatının 400. yıldönümüdür.

METİN:

«Bir kese gümüş gönderdim. Mührü ile vasıl olduğun bildiresin. Heman bina olunmağa mübaşeret eyleyesin.»